Giải thưởng không phải là tiêu chí đánh giá hoàn toàn chính xác, nhưng chắc chắn không thể bỏ qua. Và dù thật lố bịch, nhưng giải thưởng vẫn rất quan trọng. Việc bình chọn giải thưởng đóng vai trò như xác lập các kỷ lục trong lịch sử.
Trong bóng đá, chúng ta có giải thưởng Quả Bóng Vàng. Nhưng điều mâu thuẫn là những người được tham gia bỏ phiếu chưa chắc đã có cái nhìn chính xác. Nhiều người bỏ phiếu sau khi xem một hoặc hai trận đấu; bị ảnh hưởng bởi những nhận xét khác hoặc lần gần nhất họ thấy một cầu thủ tỏa sáng.
Ngoài Ballon d’Or, hầu hết các giải đấu đều có giải thưởng Cầu thủ của năm (POTY), nhưng tiêu chí thường không rõ ràng. Ví dụ chỉ ở Premier League đã có đến 4 giải thưởng Cầu thủ xuất sắc nhất: POTY của Premier League, POTY của Hiệp hội bóng đá chuyên nghiệp (PFA), POTY của Hiệp hội nhà báo bóng đá Anh (FWA), POTY của người hâm mộ thuộc PFA.
Thêm vào đó, hầu hết những màn trao giải đều vinh danh các cầu thủ tấn công, còn các vị trí khác thường bị bỏ qua. Bạn có biết rằng Antoine Griezmann và Cristiano Ronaldo có cùng số lần giành danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất La Liga của Tây Ban Nha không? Trong khi đó, Lionel Messi có tới 9 lần đoạt giải thưởng này.
Tuy nhiên, một nhóm gồm 14 tạp chí thể thao châu Âu – gồm hai trang báo của Đức và Hà Lan cộng với các tạp chí của Anh, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Hungary và Ý đã và đang duy trì một quy trình nhất quán trong việc trao giải theo phong cách thể thao của Mỹ.
Hàng tháng, các thành viên của European Sports Media (ESM) bầu chọn ra đội hình xuất sắc nhất trên khắp châu lục và sau mỗi mùa giải, họ cộng số lần xuất hiện trong Đội hình tiêu biểu của tháng để xác định Đội hình xuất sắc của năm. Trên website của ESM chứa dữ liệu kể từ mùa giải 1995/96. Nó có thể cho chúng ta biết những gì?
Messi đã có 84 lần góp mặt trong Đội hình tiêu biểu của tháng và Đội hình của năm trong 14 mùa giải khác nhau – nhiều hơn bất kỳ ai khác. Đứng thứ hai là Ronaldo với 51 lần xuất hiện trong Đội hình tiêu biểu của tháng và 9 mùa giải có tên trong Đội hình xuất sắc nhất năm.
Không cầu thủ nào khác có số lần xuất hiện nhiều hơn 34. Nếu bỏ qua những cuộc tranh cãi không hồi kết giữa các fan của CR7 và M10 thì những con số đó vẽ nên một bức tranh khá đẹp về thời đại bóng đá mà chúng ta vừa cùng trải qua. Messi là cầu thủ xuất sắc nhất và ổn định nhất trong 30 năm qua. Ngay sau anh là Ronaldo và không còn ai tiệm cận trình độ của họ.
Trong 16 mùa giải, Messi (14) hoặc Ronaldo (9) đều lọt vào Đội hình tiêu biểu của ESM. Còn trong năm nay, cả hai cầu thủ này đều vắng mặt. Những cầu thủ tấn công khác đã xuất hiện trong Đội hình tiêu biểu của tháng:
Ba tiền đạo có tên trong Đội hình tiêu biểu năm 2021/22 là Benzema, Lewandowski và Salah. Có lẽ không cần phải tranh luận thêm về điều đó phải không nào? Nói rõ hơn một chút, lần cuối cùng Đội tuyển ESM của năm không có sự góp mặt của Messi hay Ronaldo là vào mùa 2004/05. Đội hình khi đó bao gồm:
– Thủ môn: Petr Cech (Chelsea)
– Hậu vệ: Fabio Cannavaro (Juventus), Carles Puyol (Barcelona), John Terry (Chelsea)
– Tiền vệ: Frank Lampard (Chelsea), Mark van Bommel (PSV), Deco (Barcelona), Ronaldinho (Barcelona)
– Tiền đạo: Arjen Robben (Chelsea), Samuel Eto’o (Barcelona), Andriy Shevchenko (AC Milan)
Hầu hết các danh thủ này hiện đã chuyển sang làm công tác quản lý bóng đá, huấn luyện viên hoặc giám đốc điều hành. Ronaldinho thậm chí còn có quãng thời gian phải ngồi tù ở Paraguay. Rất may là chỉ có mỗi siêu sao người Brazil từng phải nếm trải cuộc sống sau song sắt.
Tiền vệ của Man City đã 24 lần lọt vào Đội hình tiêu biểu tháng của ESM. Anh vượt trội so với mọi đồng nghiệp khác, trừ 5 cầu thủ: Messi, Ronaldo, Roberto Carlos (34), Dani Alves (31) và Sergio Ramos (26). Mùa giải vừa qua, De Bruyne có 5 lần xuất hiện trong Đội hình tiêu biểu tháng – nhiều hơn bất kỳ tiền vệ nào khác.
Hai thành viên khác có tên trong Đội hình tiền vệ xuất sắc của năm là Luka Modric của Real Madrid có 4 lần góp mặt trong Đội hình tháng và đồng đội của De Bruyne tại Man City, Bernardo Silva có 3 lần xuất hiện. Chỉ có 2 tiền vệ khác xuất hiện nhiều hơn một lần là Pedri của Barcelona và Thiago Alcantara của Liverpool. Có thể thấy trong số những cầu thủ có số lần góp mặt trong Đội hình tiêu biểu tháng nhiều hơn KDB, không có ai là tiền vệ.
Tính từ trước đến nay, 5 tiền vệ được bầu chọn nhiều nhất là:
Có vẻ vô lý khi đặt KDB bên cạnh những cái tên này – đặc biệt khi anh vẫn còn thi đấu, nhưng danh sách này vẫn là một cơ sở tốt để tham khảo. Thay vì chỉ đánh giá năng lực của một cầu thủ sau khi mùa giải kết thúc, điều luôn khiến người bỏ phiếu chỉ coi trọng những gì xảy ra trong những trận đấu lớn và các trận đấu cuối mùa giải, cách trao giải thưởng này giúp chúng ta có cái nhìn rộng lớn hơn về phong độ của các cầu thủ trong tháng 9, hoặc tháng 4.
Ngoại trừ 1 năm gần như phải ngồi ngoài do chấn thương, De Bruyne đã thống trị các bảng xếp hạng trong cả 8 mùa giải gần nhất. Và trong đó, có 7 mùa giải anh ghi trung bình ít nhất 0,70 bàn thắng (không tính phạt đền) + kiến tạo mỗi 90 phút, một thông số tuyệt vời ở phương diện tấn công dù anh là một tiền vệ.
De Bruyne vẫn thiếu một khoảnh khắc vinh quang thực sự ở một giải đấu lớn – và anh vẫn chưa vô địch Champions League – nhưng không thể phủ nhận anh là tiền vệ xuất sắc nhất trong thế hệ của mình.
Nhắc đến Trent Alexander-Arnold, bên cạnh những lời khen ngợi, hẳn sẽ có nhiều người đặt câu hỏi: “Liệu cậu ta có biết phòng ngự không?” Tất nhiên là hậu vệ của Liverpool vẫn còn gây ra những tranh cãi, nhưng theo danh sách của ESM, cầu thủ 23 tuổi chính xác là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới.
TAA đã có tổng cộng 11 lần xuất hiện trong Đội hình của tháng – bằng với Marcelo, Neymar và Kaka. Sáu trong số đó là ở mùa giải này, điều giúp anh có lần thứ hai góp mặt trong Đội hình của năm. Có 52 cầu thủ xếp trên Alexander-Arnold, nhưng họ đều sinh trước anh ít nhất 4 năm. Nếu tiếp tục duy trì phong độ hiện tại, anh sẽ kết thúc sự nghiệp của mình ở cùng vị trí với Roberto Carlos và Dani Alves.
Cầu thủ trẻ nhất xếp trước TAA trong danh sách là Cancelo của Man City, người vừa bước sang tuổi 28 vào tháng 5/2022. Anh đã có 12 lần xuất hiện trong Đội hình của tháng và lọt vào Đội hình của năm trong hai mùa giải. Trên thực tế, ở mùa giải này, tuyển thủ Bồ Đào Nha đã dẫn đầu cuộc đua khi 7 lần có tên trong Đội hình xuất sắc nhất tháng. Anh vắng mặt trong tháng 9, 10, nhưng sau đó liên tục xuất hiện từ tháng 11 đến tháng 5.
Kể từ mùa giải 1995/96, chỉ 17 cầu thủ khác có ít nhất 7 lần lọt vào Đội hình tiêu biểu tháng trong một mùa giải là Messi (Barcelona: 6) và Ronaldo (Real Madrid: 2). Có 9 cầu thủ đã 1 lần được vinh danh: Virgin van Dijk (Liverpool, 2018/19); Roberto Carlos (Real Madrid, 1997/98); Ronaldo (Barcelona, 1996/97); John Terry (Chelsea, 2004/05); Carles Puyol và Ronaldinho (Barcelona, 2005/06); Rio Ferdinand (Man United, 2007/08); Nemanja Vidic (Man United, 2010/11); Kevin De Bruyne (Man City 2017/18).
Có 5 trường hợp một cầu thủ góp mặt 8 lần trong 9 tháng: Messi (2010/11, 2017/18, 2018/19), Ronaldo (2011/12) và Roberto Carlos (1997/98). Và chỉ 2 lần có một cầu thủ luôn có mặt trong Đội hình tiêu biểu suốt chín tháng: Messi năm 2011/12 và Van Dijk mùa giải 2018/19.
Van Dijk tiếp tục thể hiện sự bền bỉ trong năm nay (4 lần có tên trong Đội hình của tháng). Anh đã làm được điều đó trong cả 3 mùa giải ở Liverpool. Điều làm cho kiểu thống kê này trở nên đặc biệt thú vị là nó cho phép bạn so sánh các cầu thủ ở các vị trí khác nhau qua các thời đại.
Van Dijk có 18 lần xuất hiện ở Đội hình tiêu biểu tháng, giúp anh đứng thứ 19 cùng với Iniesta, Lampard và Shevchenko, và xếp sau Luis Suarez và Ronaldo de Lima một bậc. So sánh riêng với các trung vệ, anh đứng thứ 6 – sau Terry, Gerard Pique và Puyol (22); Paolo Maldini (23); và Ramos (26).
Trung vệ còn lại trong Đội hình xuất sắc nhất năm 2021/22 là Antonio Rudiger của Chelsea, người đã có ba lần được vinh danh trong Đội hình tiêu biểu của tháng trong sự nghiệp. Và trong khung thành là người đồng đội mới của anh ở Real Madrid, thủ môn Thibault Courtois, người đã làm được điều này sau khi tỏa sáng ở trận chung kết Champions League.
Sau trận đấu, Courtois cho biết: “Hôm nay tôi cần phải giành chiến thắng trong trận chung kết vì đó là cuộc chơi lớn trong sự nghiệp của tôi, vì sau tất cả những nỗ lực và cố gắng, tôi muốn dành được sự tôn trọng. Tôi không nghĩ mình đã nhận được điều đó, đặc biệt là ở Anh.”
Courtois không nghiện Twitter, nhưng thủ môn người Bỉ vẫn sẽ rất vui nếu có ai đó bình luận khen gợi những pha bay lượn cản phá xuất sắc của anh. Có thể anh nói đúng về sự thiếu khách quan của các phương tiện truyền thông tại Anh, nhưng ESM thì đánh giá rất cao những màn trình diễn của người gác đền Real Madrid.
Courtois đã có 2 lần xuất hiện trong Đội hình của năm trong sự nghiệp – một lần ở mùa giải vừa qua, và một lần ở mùa giải 2013/14 với Atletico Madrid. Anh cũng đã có 16 lần góp mặt trong Đội hình của tháng. Thủ môn duy nhất xếp trên anh là huyền thoại Juventus Gianluigi Buffon (17 lần), người đã chơi bóng chuyên nghiệp hơn 25 năm. Trong khi đó, Manuel Neuer của Bayern là thủ môn duy nhất có nhiều lần xuất hiện trong Đội hình xuất sắc nhất năm (3) hơn Courtois.
Có lẽ tuyển thủ 30 tuổi người Bỉ không nhận được đủ sự tôn trọng, nhưng anh có thể tìm kiếm sự xác nhận ở những nơi thích hợp. Danh sách của ESM chưa phải là hoàn hảo, và vẫn còn một khoảng trống lớn khi nói đến các tiền vệ phòng ngự, nhưng cho đến thời điểm này, nó vẫn tốt hơn bất cứ loại danh sách thống kê nào từng được biết đến. Đã đến lúc tất cả chúng ta quan tâm và sử dụng nó để có cái nhìn chính xác, khách quan về phong độ và đẳng cấp của các cầu thủ bóng đá.